Co oznaczają pojęcia związane z wypełnieniami? Z jakich materiałów są wykonywane wypełnienia? Czy kolor wypełnienia ma znaczenie? W tym artykule zebrałam dla Was podstawowe informacje o terminologii związanej z ocieplinami do patchworku i quiltów.
Podstawowe pojęcia związane z wypełnieniami
Puchatość (ang. loft) – cecha wypełnienia, inaczej grubość. Im grubsze wypełnienie, tym grubszy finalny quilt i tym trudniej będzie go sfastrygować, ale za to bardziej uwidoczni się trójwymiarowość pikowania. Grubość wypełnienia nie ma natomiast wpływu na ciepłotę kołdry patchworkowej – bardzo ciepłe są wypełnienia wełniane, które mają niewielką grubość.
Igłowanie (ang. needle punched) – wypełnienia mogą być igłowane. Technologia produkcji polega na wielokrotnym mechanicznym uderzaniu w arkusz wypełnienia igłami z haczykami, przez co następuje naturalne filcowanie materiału. Im bardziej włókno jest igłowane, tym gęstsze i silniejsze się staje. Przy stosowaniu tej metody nie ma potrzeby stosowania żadnych środków chemicznych do wiązania ze sobą włókien.
Siatka (ang. scrim) – wypełnienia mogą posiadać dodatkową siatkę wzmacniająca konstrukcję. Siatka to cienki arkusz polipropylenu, który jest igłowany po jednej lub obu stronach wypełnienia. Dzięki temu wypełnienie staje się zwarte i trwałe, a jednocześnie miękkie i łatwe w pikowaniu maszynowym; trudniej jednak pikować takie wypełnienie ręcznie. Dzięki siatce maksymalna możliwa odległość między liniami pikowania jest dużo większa. Jeżeli zdecydujesz się na wypełnienie z siatką ułóż je w taki sposób, aby siatka znalazła się na dole pracy.
Kłaczenie (ang. bearding) – proces, w którym pojedyncze włókna wypełnienia przechodzą przez tkaninę na zewnątrz. Zdarza się szczególnie w niskiej jakości wypełnieniach. Daje nieładny efekt drobnych, białych niteczek na zewnętrznych stronach quiltu, szczególnie widoczny na ciemnych tkaninach.
Rodzaje włókien wykorzystywanych w wypełnieniach
Wypełnienia mogą zostać wyprodukowane z różnych rodzajów materiału. Każdy z nich ma inne właściwości, daje inny efekt na gotowej pracy i ma inną cenę. Najpopularniejsze typy wypełnień przedstawiam poniżej.
Wypełnienie bawełniane
Dobrze pasuje do bawełnianego wierzchu kanapki patchworkowej. Jest wyprodukowane z naturalnych włókien, które dają miękkość i komfort.
Świetnie nadaje się do pikowania zarówno maszynowego, jak i ręcznego.
Ma tendencję do kurczenia się, co daje ciekawy, pomarszczony efekt na narzutach, ale jest niepożądane na quiltach przeznaczonych do powieszenia na ścianie.
Wypełnienie o składzie 100% bawełny jest gęste i płaskie (ma małą puchatość).
Wypełnienie bawełniane z domieszką
Wypełnienie z włókien mieszanych jest wykonane z włókien bawełnianych i innych, na przykład poliestrowych w proporcji 80/20 albo 60/40. Występują również domieszki bambusowe albo wełniane.
Posiada zalety wypełnienia bawełnianego, ale jest nieco grubsze (ma większą puchatość). Jest też tańsze niż wypełnienie z czystej bawełny, dlatego często jest wybierane przez quilterki. Szczególnie dobrze nadaje się na narzuty na łóżka.
Wypełnienie bambusowe
Najczęściej występuje w postaci mieszanki 50% bambusa – 50% bawełny. Jest oddychające i lekkie, ma niewielką puchatość.
Bardzo dobrze pikuje się maszynowo.
Świetnie nadaje się jako ocieplina do letnich kołder lub narzut na łóżko.
Wypełnienie wełniane
Jest bardzo lekkie i ciepłe, ma najwyższą puchatość z wypełnień stworzonych z włókien naturalnych.
Wspaniale pikuje się zarówno maszynowo, jak i ręcznie.
Znakomite do szycia ciepłych narzut zimowych. Jest odporne na zagniecenia, zachowuje swój kształt i jest sprężyste. Często wykorzystuje się z tego powodu w pracach, które są przeznaczone do wystawiania (tzw. art quilts), zwykle z drugą warstwą wypełnienia bawełnianego lub mieszanego, aby lepiej podkreślić rysunek pikowania.
Wypełnienie poliestrowe
Wypełnienie z włókna syntetycznego. Występuje w wielu różnych grubościach, w tym jako najgrubsze (najbardziej puchate) z wypełnień.
Jest bardzo ciepłe – nie przepuszcza powietrza – a przy tym lekkie. Nie kurczy się i nie deformuje.
Puchate wersje tego wypełnienia mają tendencję do spłaszczania się z upływem czasu.
Przy ciemnych tkaninach jasne niteczki poliestru (czyli wszelkie rodzaje owat, które nie zostały specjalnie przygotowane pod kątem prac rękodzielniczych), migrują na drugą stronę i stają się widoczne. To może popsuć cały efekt artystyczny pracy.
Jego zaletą jest cena – jest najtańsze ze wszystkich rodzajów wypełnień.
Kolory wypełnień
Pamiętam, jak do jednego z pierwszych białych quiltów użyłam naturalnego wypełnienia bawełnianego i okazało się, że całość zyskała nieciekawy, żółty kolor. Jak uniknąć tego efektu? Dobierając wypełnienie, warto zwrócić uwagę na jego kolor i dobrać go do kolorów tkanin stanowiących wierzch pracy.
Kolor naturalny (ang. natural)
Kolor naturalnej bawełny – ecru/jasnobeżowy. Świetnie nadaje się do stosowania z ciemnymi tkaninami. Takie wypełnienie użyte z białym/jasnym wierzchem pracy może prześwitywać (przebijać) na drugą stronę i dawać efekt niepotrzebnego przyciemnienia.
W tym kolorze występują wszystkie wypełnienia z włókien naturalnych.
Kolor biały (wypełnienie bielone, ang. bleached)
Powstaje przez wybielenie naturalnej bawełny. Ma kolor biały. Zalecane do użycia z białymi i jasnymi tkaninami, ponieważ nie prześwituje (nie przebija) na drugą stronę materiału. Z racji zastosowanej dodatkowej obróbki bawełny, jest droższe niż wypełnienie naturalne.
Czysto biały kolor ma również wypełnienie poliestrowe.
Kolor czarny (ang. black)
Barwiona na kolor czarny mieszanka bawełniano – poliestrowa, szczególnie polecana do ciemnych tkanin.
Maksymalna odległość pikowania
Profesjonalne wypełnienia zawsze mają podany parametr maksymalnej odległości między przeszyciami pikowania. Czym ryzykujesz, jeśli wypikujesz pracę w większych odległościach niż zalecane lub użyjesz tanich wypełnień które w ogóle nie podają tego parametru? Z biegiem czasu wypełnienie będzie sie przesuwać, rozwarstwiać lub zbijać w rogach pracy (zupełnie jak stara kołdra).
Wypełnienia z włókien naturalnych bez siatki zwykle pozwalają na pikowanie nie rzadziej niż co 10 cm; wypełnienia z włókien sztucznych i mieszanych pozwalają zwiększyć tą odległość nawet do 25 cm! Jeśli zależy Ci na trwałości Twojej pracy, to jest to najważniejszy parametr wypełnienia, który powinien być brany pod uwagę.
Marki wypełnień
Istnieje wiele firm produkujących wypełnienia do patchworku i quiltingu. W USA szczególnie popularne są: Quilter’s Dream, Pellon, Hobbs, Warm & Natural, Bosal.
Gotowe rozmiary wypełnień
Wypełnienia występują jako cięte z metra lub od razu ucięte do gotowego rozmiaru i zapakowane. Poniżej znajdziesz rozmiary wypełnień Quilter’s Dream; wymiary ocieplin innych producentów mogą minimalnie (o kilka calów) się różnić.
| Nazwa | Rozmiar w calach | Rozmiar w m |
|---|---|---|
| Craft | 46″ x 36″ | 1.2m x 0.9m |
| Crib | 46″ x 60″ | 1.1m x 1.5m |
| Throw | 60″ x 60″ | 1.5m x 1.5m |
| Twin | 72″ x 93″ | 1.8m x 2.4m |
| Full | 93″ x 96″ | 2.3m x 2.4m |
| Queen | 108″ x 94″ | 2.7m x 2.4m |
| King | 122″ x 122″ | 3.1m x 3.1m |
